Werkdruk in de huisartsenzorg: hoe houd je het werkbaar?

Werkdruk is een veelbesproken onderwerp in de huisartsenzorg. Van de telefoon aannemen en patiënten te woord staan tot het uitvoeren van medische handelingen: voor veel medewerkers lijkt de werkdag nooit genoeg uren te hebben. Hoe zorg je dat werkdruk beheersbaar blijft en de kwaliteit van zorg gewaarborgd blijft? We spraken hierover met Jantine Hooghiemstra, praktijkmanager in een huisartsenpraktijk, die vertelt hoe zij en haar team omgaan met deze uitdaging.

De dagelijks werkdruk

In de praktijk waar Jantine leiding geeft aan 20 mensen, is werkdruk een realiteit. Ze ziet het terug bij alle functies binnen het team: van huisartsen tot praktijkondersteuners en doktersassistenten. “De uitdaging zit vaak in het verdelen van aandacht”, legt ze uit. Huisartsen schakelen voortdurend tussen patiëntenzorg, wet- en regelgeving en andere verantwoordelijkheden. Doktersassistenten hebben te maken met uiteenlopende taken, zoals telefoongesprekken, medisch-technische handelingen en administratieve werkzaamheden. Ook voor praktijkondersteuners van de GGZ stapelt de werkdruk zich op door de groeiende vraag naar geestelijke gezondheidszorg en de lange wachttijden voor doorverwijzing.

Een goede takenverdeling en planning is hierbij enorm belangrijk om de werkdruk beheersbaar te houden. “Soms schuiven we minder urgente vragen door naar de praktijkondersteuner, of geven we telefonisch advies in plaats van een fysieke afspraak in te plannen. Maar het blijft een uitdaging. Ziekte of vakanties zorgen voor extra druk op het team. In zulke situaties kan een zzp’er worden ingesteld, maar deze is ook niet altijd beschikbaar”, legt Jantine uit.

Regie over werk

Om de werkdruk beter te managen, hebben medewerkers invloed op hun werkindeling. Roosters worden in overleg gemaakt, en er is ruimte om taken te ruilen. Daarnaast biedt de praktijk mogelijkheden voor taakdifferentiatie. “Zo zijn er medewerkers verantwoordelijk voor LEAN-processen of websitebeheer, net waar iemands voorkeur naar uitgaat. Na 15:00 uur wordt er niet meer gebeld, op de spoedlijn na, zodat medewerkers tijd hebben voor eigen taken of zich kunnen ontwikkelen”, vertelt Jantine.

Bovendien speelt Jantine als praktijkmanager een belangrijke rol in het bewaken van een gezonde werkdruk. “Ik luister naar mijn team, signaleer knelpunten en probeer oplossingen te bieden. Dat kan variëren van een time-out creëren tot het herverdelen van taken”, aldus Jantine.

Naast de operationele werkdruk, komt er soms ook emotioneel belasting bij kijken. Onvriendelijke reacties van patiënten kunnen stress veroorzaken. “Hoe informeer je een patiënt zo dat ze zich gehoord voelen, ook al kunnen ze niet direct geholpen worden? Dat blijft een uitdaging”, vertelt Jantine.

Aandacht voor teamgevoel

Ondanks de werkdruk zorgt Jantine ervoor dat haar team zich gewaardeerd voelt. Ze organiseert regelmatig teamuitjes en traktaties, zoals sinterklaascadeautjes en borrels. “Dat zorgt voor een verbinding en goede sfeer”, legt Jantine uit. Daarnaast worden medewerkers va beoordelingsgesprekken gemotiveerd om te blijven groeien. “We werken met de theorie van stoppen, doorgaan en ontwikkelen. Zo houden we het werk uitdagend en aantrekkelijk”, aldus Jantine.

Uitdagingen en oplossingen

De huisartsenzorg staat voor uitdagingen met de toenemende zorgvraag en beperkte capaciteit. Jantine ziet een belangrijke rol weggelegd voor digitalisering om werkdruk te verlagen. Initiatieven zoals e-afspraken, digitale bloeddrukmeters en het gebruik van thuisarts.nl helpen patiënten meer regie te nemen hun zorg. “Dit zorgt ervoor dat wij meer tijd overhouden voor complexere zorgvragen”, vertelt Jantine.

Daarnaast is volgens Jantine de huisartsenzorg gebaat bij meer samenwerking tussen praktijken. “Iedere praktijk heeft dezelfde problemen, maar we lossen alles individueel op. Door regionaal samen te werken, kun je die problemen effectiever aanpakken”, aldus Jantine. Zo neemt de praktijk deel aan een pilot waarin bloeddrukmetingen door de patiënt digitaal worden ingevoerd in een app, zodat praktijkondersteuners tijd overhouden voor andere zorg.

Een sterk team blijft prioriteit

Maar één van de belangrijkste punten blijven persoonlijke aandacht en een sterk team. “Door goed te luisteren naar je medewerkers, creatief om te gaan met werkprocessen en regionaal samen te werken, kunnen we werkdruk beter beheersen.”

Haar aanpak laat zien dat de combinatie van innovatie en teamgericht leiderschap het verschil kan maken in de huisartsenzorg. Een visie die niet alleen toekomstbestendig is, maar ook aansluit bij wat medewerkers nodig hebben om hun werk met plezier en voldoening te blijven doen.

Wil jij werkdruk verminderen en zorgen voor een gezonde balans binnen je team? In onze Arbocatalogus vind je handige tools en oplossingen die je direct kunt inzetten om de werkdruk te verlagen. Bekijk de website voor meer informatie.